Blog
Het kind zien achter het gedrag
‘Het kind zien achter het gedrag’ ~ dat is de essentie van mijn werk bij LaForza
Symptomen vs. de oorzaak
‘Kijken naar wat eronder ligt’ geldt voor mij in veel aspecten van het leven. Het is belangrijk om symptoombestrijding te voorkomen en de oorzaak bij de wortel aan te pakken, of het nu om een medisch, psychisch of maatschappelijk probleem gaat.
De wortels van gedachten en gevoelens
Eerder schreef ik al dat cognitieve gedragstherapie niet altijd toereikend is. Gedachten en gevoelens vinden vaak hun oorsprong in vroege zintuiglijke ervaringen.
Leren omgaan met je gevoelens en gedachten in het hier en nu, die invloed hebben op je gedrag, is een noodzakelijke vaardigheid. Om het echter haalbaar te maken je geleerde vaardigheden daadwerkelijk in te zetten, moet je afdalen naar je onderbewuste. Waar heb je die gedachte voor het eerst geleerd? Waar herken je dat gevoel van?
Sommigen lukt het om bewust terug te halen waar de wortels liggen. Maar ben je dan wel diep genoeg gedoken? En hoe zit het met je zintuiglijke ervaringen in je eerste levensjaren, de pre-verbale fase?
Symbooldrama | inzicht in het onderbewuste
Symbooldrama is een methodiek die afdaalt naar je onderbewuste, naar dat deel van jezelf dat op dat moment gezien moet worden en altijd raakvlakken heeft met het hier en nu. Met Symbooldrama verkennen we de onderliggende lagen van het onderbewuste, waar gedrags- en emotiepatronen vaak hun oorsprong vinden.
Ervaringen uit de praktijk
Benieuwd naar hoe Symbooldrama voor anderen heeft gewerkt? Lees hier de ervaring van een leerling die eerst een-op-een begeleiding en Sociale Vaardighedentraining (SOVA) heeft gevolgd, maar bij wie het pas écht klikte na zes sessies Symbooldrama. Je vindt daar ook de review van een volwassene.
28.10.2024
Samen volhardend en geweldloos het verschil maken
In deze afbeelding komen twee werelden samen: die van traumasensitief werken en geweldloos verzet.
De witte verf — symbool voor de benadering van Leony Coppens in traumasensitief werken en lesgeven — wordt niet na één rode druppel direct roze. Er zijn meerdere rode druppels nodig, verspreid over tijd. Jij, als hulpverlener of leerkracht, ziet misschien niet direct het effect van jouw geweldloze acties op de toekomst.
Bij uitdagend gedrag (de witte verf) wordt gezamenlijk (het netwerk) één specifiek gedrag gekozen waar direct op wordt ingespeeld. De aanwezigheid van het netwerk wordt versterkt, en er wordt geweldloos gehandeld met acties die jijzelf kunt sturen. Het doel is niet om de ander te veranderen, maar om (opnieuw) in je eigen kracht te staan, met de wetenschap dat controle een illusie is. Hoe meer mensen een rode druppel aan de witte verf toevoegen, hoe krachtiger het geheel wordt.
Het geweldloze verzet (NVR) van Haim Omer heeft wortels in het gedachtengoed van Gandhi.
“In a gentle way, you can shake the world” — Mahatma Gandhi.
Laten we niet vergeten dat we dagelijks rode druppels aan de witte verf toevoegen, en dat het tijd kost voordat deze roze wordt.
Vanuit mijn interesse in het doorgronden van gedrag, en de kracht van overlappende theorieën, bied ik graag maatwerktrainingen aan.
Wat is de ‘witte verf’ waar jij, jouw organisatie, klas of school tegenaan loopt? Welke methodieken hebben jullie al in huis? Wat werkt al krachtig, en waar is nog ruimte voor groei of verdieping?
Meer weten? Stuur mij een bericht contactformulier voor de trainingsvragen
22.10.2024
5 vragen m.b.t. symbooldrama
20.09.2024
We communiceren gauw te cognitief
Onder andere vanuit traumasensitief werken hoor je vaak: ‘connect before correct’. Hoe goedbedoeld en verbindend we het ook bedoelen, toch communiceren we vaak te cognitief.
Als een leerling, cliënt, kind, mens uit het eigen ‘raampje’ schiet, is er sprake van een verhoging in de stress. Het ‘uit je raampje schieten’ betekent dat je hersenschors “open klapt”. Op dat moment ben je niet meer in staat om op cognitief niveau te communiceren. In de hersenschors wordt namelijk informatie van het lichaam ontvangen, geanalyseerd en geïnterpreteerd. Bij verhoogde stress verschuif je naar je zoogdierenbrein (het limbische systeem), of zelfs direct naar je reptielenbrein (de hersenstam). In zo’n situatie is het zelden effectief om met woorden uit te leggen wat de ander zou moeten doen, hoe goedbedoeld dat ook is.
[ De afbeelding in de afbeelding waarin de mens, het zoogdier en het reptiel als hersenonderdelen is weergeven, is van Wilma Brands-Zandvliet auteur van: “Hersenen en emoties in Beeld” ]
Het reptielenbrein, oftewel de hersenstam, heeft behoefte aan basisveiligheid. Basisveiligheid is zeer lichamelijk: denk aan letterlijk lichamelijk dichtbij zijn. In de hersenstam spelen onder andere de hartslag en lichaamstemperatuur een rol. Door dichtbij te zijn en je ademhaling te vertragen, verlaagt je hartslag. Het andere lichaam krijgt daardoor de kans jouw rustige ademhaling en hartslag over te nemen. Vanuit die veiligheid kun je overgaan naar de behoeften van het middenbrein.
Soms kan het nodig zijn om een stukje te rennen, op de trampoline te springen of moet de basisbehoefte ‘honger’ eerst worden gestild. Pas daarna kunnen de emoties gereguleerd worden, omdat je dan in het zoogdierenbrein terechtkomt: het limbisch systeem.
Wanneer de emoties gereguleerd zijn en iemand zich weer kalm, blij of neutraal voelt, is het brein weer klaar om abstract en concreet te denken. In de klas betekent dit: “klaar om weer te leren.”
10.09.2024
Affect komt vóór Cognitieve Gedragstherapie
Hoe lullig is het om een kind (ook volwassenen) CGT aan te bieden met o.a. ‘helpende gedachtes’ die het begrijpt… maar het lukt maar niet om ze bij de betreffende situaties in te zetten. Hoe frustrerend is dat voor zowel het kind als de omgeving!? Want wat als het ‘affect’ zo sterk is, dat het je maar blijft overkomen…
“De hechtingstheorie heeft ons geleerd dat sociaal gedrag al op zeer jonge leeftijd in ons lichaam en geest wordt ‘gerepresenteerd’ en dat dit, hoewel verbaal ontoegankelijk, de rest van ons leven gedragingen en gevoelens mede bepalen.” – aldus Piet (P. J.) van Roest op de vraag “Waarom zou iedereen symbooldrama in zijn behandelpakket moeten hebben?”
Vergeet de onbewuste processen niet: de grotere ijsberg onder het water.
07.03.2024